Onun həyat yolu kifayət qədər təlatümlü, şəxsiyyətinə münasibət isə elə bir o qədər ziddiyyətlidir. Bəziləri onu hərbi nazir olaraq Birinci Dünya müharibəsinə qoşulmaqla bağlı verdiyi qərar səbəbindən Osmanlı imperiyasının süqutunu sürətləndirməkdə günahlandırır, bəziləri isə Rusiya imperiyasının təbəəsinə çevrilmiş türk xalqlarının azadlığı uğrunda fədai kimi qiymətləndirir. Bəs Ənvər paşa (1881 və ya 1882–1922) haqqında əsl həqiqət nədən ibarətdir?

Türkiyə tarixçisi Mustafa Çolak sizə təqdim edilən kitabda indiyədək diqqətdən kənarda qalan tarixi mənbələrə, xüsusən Almaniya arxivlərindəki nadir sənədlərə əsaslanaraq bu sualın cavabını tapmağa çalışıb. Nəticədə ortaya bir-birindən qiymətli faktlarla yanaşı, olduqca maraqlı mülahizələr ortaya çıxıb.